Қазақстандағы волонтерлер қозғалысы жайлы не білеміз?

Тәуелсіз Қазақстанда волонтерлік идеясы 1993 жылдан бастап дами бастады. Бұл үдеріске Біріккен Ұлттар Ұйымының еріктілер бағдарламасы тың серпін берді. Уақыт өте келе республикада көптеген дербес волонтерлік бастамалар мен топтар жұмыс істей бастады. Соңғы жылдары волонтерлік ерекше қолдауға ие болды және Қазақстандағы азаматтық қоғамның жетекші институттарының бірі болды.

2005 жылдан бастап елді көгалдандыру бойынша «Жасыл Ел» мемлекеттік бағдарламасы енгізілді, ал 2008 жылдан бастап еріктілерді үйлестіру орталығы – Волонтерлік қызметті реттеу бойынша «SOS командасы» жұмыс істеді.

Елімізде еріктілер қозғалысының дамуы мен таралуына 2016 жылы қабылданған «Волонтерлік қызмет туралы» Заң үлкен серпін берді, оған сәйкес волонтерлік мемлекеттің әлеуметтік және жастар саясатының басым бағыттарының қатарына жатқызылды.

Бұдан әрі ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2020 жылды «Волонтерлер жылы» деп жариялады, бұл қазақстандық волонтерлер үшін үлкен перспективалардың ашылуына себеп болды. Жоғарыдан басталған бастама Қазақстандағы волонтерлік қозғалыстың дамуына қуатты серпін берді және волонтерлік институтынан қуатты әлеуметтік лифт жасауына мүмкіндік берді, соның арқасында жастар өмірде тәжірибе жинап, сондай-ақ әлеуметтік жауапкершілік дағдыларын ала білді.

Айта кету керек, Қазақстанда волонтерлер ірі және халықаралық іс-шараларды ұйымдастыруға көмектесіп қана қоймайды (2017 жылы Алматыдағы қысқы Универсиадада үш мың волонтер немесе Астанадағы «ЭКСПО-2017» көрмесін әлемнің 46 елінен келген 150 жасты қоса алғанда, төрт мыңнан астам волонтер қызмет етті), сонымен қатар елдегі қиын-қыстау сәтте қалың бұқараға көмек қолын созумен айналысады. Мысалы, Арыс қаласындағы оқ-дәрілер қоймасындағы апатты жарылыстардан кейін, еліміздің түкпір-түкпірінен көптеген адамдар Арыс қаласындағы жарылыстардан зардап шеккен тұрғындар мен зардап шеккендерге жан-жақты көмек көрсетті.

Осы жылдың көктемінде Қазақстанда әлемдік пандемия орын алған кезде волонтерлердің - «Qazvolunteer.kz»  бірыңғай ақпараттық платформасы пайда болды. Онда еріктілер мен ұйымдар тіркелді. Мемлекеттің тікелей қолдауымен ұйымдастырылған платформа волонтерлік жобаларды ілгерілетуге, сондай-ақ ұйымдарға волонтерлерді тартуға көмектеседі. Сондай-ақ, 2020 жылы «Birgemiz» волонтерлердің республикалық фронт-офисі ашылды, бұл республикалық деңгейде волонтерлік жобаларды үйлестіруге және мониторинг жүргізуге мүмкіндік беретін орталықтандырылған алаң болғанын атап өткен жөн.

Нәтижесінде, еліміздегі волонтерлікті орталықтандырылған дамыту жеті негізгі бағыт бойынша өтуде:

1. «Bilim» (ҰБТ-ға дайындыққа волонтерлік көмек көрсету, ағылшын тілін оқыту, ауылдық жерлердегі орта мектептердің жоғары сынып оқушыларын компьютерлік және құқықтық сауаттылыққа оқыту);

2. «Qamqor» (қарттар үйлеріне, әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарына волонтерлерді тарту);

3. «Sabaqtastyq» (балалар үйіндегі балаларға қатысты волонтерлердің тәлімгерлік практикасын енгізу);

4. «Saýlyq» (денсаулық сақтау саласына волонтерлерді тарту, науқастарға күтім жасауға көмек көрсету, оның ішінде хоспистер);

5. «Taza Álem» (қоршаған ортаны қорғау, өзендер мен ормандарды тазарту, ағаш отырғызу);

6. «Asyl mura» (тарихи-мәдени мұра объектілерін сақтау бойынша еріктілерді тарту);

7. «Úmit» (жоғалған адамдарды іздеу, апаттар қаупін азайту және төтенше жағдайлардың салдарын жою жобаларына еріктілерді тарту).

Осылайша, Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдығы қарсаңында, нарықтық қатынастар жағдайында, адамдардың көпшілігі қаржылық пайда іздейтін кезде, жас және экономикалық тұрғыдан нығайтылған Орталық Азия мемлекетіндегі ерікті қозғалыс адамдарды қоғам алдындағы адамгершілік борышы мен өзара көмек дәстүрлері туралы ұмытпауға шақырады.