Кез келген нәрсе табиғи жолдар (ауыз, мұрын, тік ішек) арқылы ішке кірсе, оразаны бұзады. Ал дене арқылы кірсе, оразаны бұзбайды.
Қазіргі таңда коронавирусқа қарсы вакцина салу қажеттілігі туындап жатыр. Сонымен қатар Рамазан айы басталып жатқандықтан, ауыз бекітетін жамағатты "Вакцина салдыруға бола ма?" деген сұрақ мазалайтыны анық.
Muftyat.kz сайтының мәлімдеуінше, екпенің оразаны бұзбайтынын түсіндірді, деп жазады Paryz.kz.
Кез келген нәрсе табиғи жолдар (ауыз, мұрын, тік ішек) арқылы ішке кірсе, оразаны бұзады. Ал дене арқылы кірсе, оразаны бұзбайды. Бұл туралы «Фәтауа Һиндия» кітабында «Терідегі ұсақ тесіктер арқылы май секілді заттың ішке кіруі оразаны бұзбайды» делінген (1 том, 266-бет).
Имам Әбу Юсуф пен Имам Мұхаммед (Алла оларды рақым етсін) бұл жайында: «Қарындағы және бастағы терең жараны емдеу оразаны бұзбайды. Өйткені (ораза бұзылу үшін оған қолданылатын) дәрі ішке негізгі (табиғи) жолдармен баруы шарт. Ал ішке баратын жолдың тығыздығынан және емделу барысында оның бітеліп қалуынан жара арқылы дәрінің ішке жетуі екіталай», – деп тұжырым жасайды («Әл-фиқһ әл-ханафи уә адилләтуһу», 1/392).
Имам Әбу Ханифа (Алла оны рақым етсін): «Қарындағы немесе бастағы терең жараны емдегенде дәрі ішке немесе бас миға жетеді және ол оразаны бұзады», – деп ескерткен («Әл-һидая шарху бидаят әл-мубтади», 1/557).
Қазіргі заман ғалымдары екпе арқылы салынатын дәрілерді ас-су сияқты денеге азық, қуат болатын және емделу үшін (денеге қуат, азық болмайтын) етіп, екіге бөліп қарастырады.
Олар: «Тері астына және бұлшық етке емделу үшін (денеге қуат, азық болмайтын) ине салса, ауыз ашылмайды», – деп айтады. Бірақ көк тамырға екпе салу (қан құюдан басқа) мәселесінде ғалымдардың көзқарасы әртүрлі. Ғалымдардың көбі «Тамырға салынатын ине денеге қуат, азық болмаса, ораза бұзылмайды» дейді («Әл-муфассал фи әл-фиқһ әл-ханафи», 276-бет).
Екпе – бактерия, вирус секілді микроорганизмдерден алынып, адам организміне жұқпалы аурулардан алдын ала сақтану және олардың иммундық қасиетін арттыру үшін егілетін препарат. Ол қажетті азық немесе организмге қуат беретін дәрумен емес. Сондықтан адам денесіне (тері астына, бұлшық етке, жамбасқа, көк тамырға) инемен екпе егу оразаны бұзбайды.
Осы орайда ойға арам сұрақ оралады. Есірткі де оразаны бұзбай ма? Өйткені оны да тәуелді адамдар тамыр арқылы қабылдайды емес пе?!
Paryz.kz редакциясы осы сауалды бірнеше ҚМДБ өкіліне жолдап көрген болатын.
Ұстаздардың бірі "есірткі қабылдаған адам ораза ұстауға лайықты емес, миға сыймайтын сұрақ" деп қысқа қайырса, шәкірттердің бірі "ақыл-есті адастыратын, делебені қоздыратын болғандықтан, әрине, бұзады. Адамның ағзасына күш-қуат беретін, нәр беретін уколдарды салуға болмайды" деп жауап берді.
Діни басқарманың call-орталығына да хабарласып, осы сұрақты қойып көрдік.
"Денеге кірген нәрсе оразаны бұзады ғой. Адамды есінен адастырып, миға сыймайтын әрекеттерге итермелейтіндіктен оған қатаң түрде тыйым салынған", - деп жауап берді менеджер.