"Мен – қырғызбын": Димаш Құдайберген ағынан жарылды (ВИДЕО)

Әлеуметтік желілерде әйгілі әнші Димаш Құдайберген қазақ па, қырғыз ба деген сұрақ төңірегінде қызу пікірталас өрбіді. Сондықтан Factcheck.kg сайтының журналистері бәрін тексеріп, егжей-тегжейін анықтады, деп хабарлады paryz.kz, kazus.kz-ке сілтеме жасап. 

"Бізде, қазақтарда ру, тайпа ұғымы бар. Менің руым – қырғыз", - деген әнші бір сұхбатында.

Оған қоса, басылым қазақтың ресми тарихнамасында және генеалогиялық шежіресінде қазіргі Қазақстан территориясында қырғыз руының қалай пайда болғаны туралы әртүрлі түсіндірмелер бар екендігін жазады және олар көбіне бір-біріне қайшы келетін көрінеді. 

Қырғыз – үш жүздің ешқайсысына ресми түрде енбеген топтарға жататын ру. Олардың қатарында төре және төлеңгіт, қожа, ноғай-қазақ, қарақалпақ, сунақ және басқалары бар.

Интернет-форумдардағы сауалнамалар қырғыз руының өкілдері арасында олардың ата-бабаларының Қазақстанда пайда болуының үш нұсқасы бар екенін хабарлайды:

• Солтүстік Арал маңындағы қырғыздар – ұлы Қырғыз қағанаты тайпаларының қалдықтары;
• Хан Кенесары мен Қаратай сұлтан кезінде қырғыздар қазақ даласына күштеп қоныс аударылды;
• Тянь-Шаньдағы эпидемиялық ауруларға байланысты, қазақ даласына мәжбүрлі қоныс аудару.

Ғалым, этнограф және тарих ғылымдарының докторы Рахим Бекназаров 2013 жылғы 11 шілдедегі "Әлімнің қырғыздары"  атты тағы бір мақаласында бұл тайпаның Ақтөбе облысында пайда болуы туралы түсіндіреді. 

"Қырғыздар шынымен де аймақтың жаңадан келген тұрғындары. Сонымен бірге, олар - бұл аймаққа 18-ғасырдың бірінші жартысында, мүмкін Ахтуба бойында және басқа жерлерде жүрген Кундра татарлары (ноғайлар – ред.). Арасындағы басқа қырғыз руларының қоныстану кезеңінде келген болуы мүмкін. Еділдің төменгі ағысы. Ең бастысы, олардың Әлімұлы тайпалық бірлестігінің қоныстану аумағына қоныс аударуы жергілікті рулардың келісімімен бейбіт түрде өтті. Бұл олардың солтүстік қазақтарының мәдениетіне тез, ауыртпалықсыз енуіне маңызды себеп болды", - делінген мақалада.

Сонымен қатар, редакция "Қырғыздар қазақ емес пе?" атауымен бейнежазба ("Қазақша стереотиптер" циклынан) тауып алды. Онда блогер өзінің қазақтың қырғыз деген руынан шыққанын түсіндіреді және қырғыздардың Қазақстандағы пайда болуы туралы біраз мәлімет береді.

Тағы оқи отырыңыз: Мақпал Исабековадан анасы өзінің ұйғыр екенін жасыруды сұраған (ВИДЕО)

Жоғарыда айтылғандардың негізінде факт тексерушілер Димаш Құдайбергеннің шынымен де әртүрлі себептермен 18-ғасырда Қазақстанға қоныстанып, қазақтармен сіңісіп кеткен қырғыздардың ұрпағы екенін анықтады.