Қазақстанда жаңа ипотекалық бағдарлама іске қосылуы мүмкін

Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінде 2023-2025 жылдарға арналған республикалық бюджеттің шығыстарын қалыптастыру кезінде ипотекалық қарыздарды субсидиялау бағдарламасын іске қосу қажеттігі туралы мәлімделгенін түсіндірді. 2023 жылға арналған қаржыландыру көлемі 24,5 млрд теңгені құрауы тиіс еді. Бағдарлама 35,4 мың жаңа несиені қамтуы мүмкін.

Алайда Қаржы министрлігі бұл өтінімді қолдамады.

Осыған байланысты ИИДМ 2023 жылға арналған республикалық бюджетті нақтылау кезінде және 2024-2026 жылдарға арналған республикалық бюджетті қалыптастыру кезінде бағдарламаны қайтадан қарауға береді.

Шарттар туралы айта келе, министрлік алдын ала несиелеу мерзімі 240 айға дейін, ал бастапқы жарна – бастапқы нарықта сатып алынатын тұрғын үй құнының кемінде 20%-ын құрауы тиіс екенін нақтылады. Немесе "Тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы" заңда белгіленген бірыңғай оператордың кепілдігімен қамтамасыз етіліп салынып жатқан жылжымайтын мүлікті сатып алуға болады.

Субсидиялауға жататын қарыздың ең жоғары сомасы:

•  Астана мен Алматыда – 35 млн теңгеге дейін;
•  Ақтау, Атырау және Шымкентте – 25 млн теңгеге дейін;
•  Қарағандыда – 20 млн теңгеге дейін;
•  басқа өңірлерде қоса алғанда 15 млн теңгеге дейін.

Қолдау мөлшерлемесі Ұлттық банктің базалық мөлшерлемесінен 5%-дан аспайтын банктердің кез-келген ипотекалық бағдарламаларына қолданылатын болады. Бұл ретте халыққа ипотекалық қарыздар беру қаржы институттарының қаржы ресурстары есебінен жүзеге асырылатын болады.

Ұлттық банк 2022 жылғы 27 қазанда базалық мөлшерлемені 14,5%-дан 16%-ға және 2022 жылғы 6 желтоқсанда 16,75%-ға ұлғайтқанын ескере отырып, қазіргі уақытта ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақы мөлшерлемесінің жылдық 8%-на дейін субсидиялау ұсынылады. Бұл ретте қолдау сыйақы мөлшерлемесі 20%-дан аспайтын және Бас банкінің базалық мөлшерлемесінен 5%-дан аспайтын бағдарламаларға қолданылатын болады - деп нақтылады ИИДМ-де.

Бұл тетікті "квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы банктер берген ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін өтеу үшін субсидиялар беру қағидаларына" өзгерістер енгізілгеннен кейін іске қосу ұсынылады.